Hamilelikte Gaz Sancısı Neden Olur? Nasıl Geçer?

Hamilelikte gaz sıkışması en çok görülen gebelik kompilasyonlarından biridir. Uterusun büyümesine bağlı doğal olarak bağırsaklar sıkışır ve gaz sıkışması meydana gelir. Normal bir durum olmasına rağmen bazen hamilelikte gaz sancısı ve şişkinliğe neden olarak rahatsızlık verebilir.¹ Gebelikte gaz sıkışması nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında merak ettiğiniz tüm detaylar için okumaya devam edin…

Hamilelikte Gaz Sancısı Neden Olur?

Gebelik dönemi boyunca, anne adayının yaşadığı hormonsal ve fiziksel değişiklikler hamilelikte sindirim sorunları gibi sağlık problemlerine yol açabilir. Karın, sırt ve göğüslerde hafiften şiddetliye ağrılar, mide bulantıları, halsizlik, gaz sancıları hemen her gebenin yaşadığı rahatsızlıklar arasındadır. Hamileliğin ilk üç ayında progesteron ve östrojen hormonları önemli ölçüde artarak bebek için rahim yüzeyini kalınlaştırır ve bebek için hazırlar. Progesteron hormonu artışı bağırsaklar kaslarını gevşetir ve sindirimi yavaşlatır. Bağırsak hareketlerinde yavaşlama hamilelikte kabızlık ve hazımsızlığa neden olabilir. Hamilelikte hazımsızlık hakkında daha detaylı bilgiler için “Hazımsızlık belirtileri” yazımızı inceleyebilirsiniz. Artan östrojen seviyesi ise vücudun su ve gaz tutma kabiliyetini artırır. Tüm bu hormonal değişiklikler gebelikte şişkinlik ve ağrıya neden olabilir. ²

Gebeliğin ilerleyen dönemlerini oluşturan ikinci ve üçüncü trimesterda ise ilk aylarda yaşanan mide bulantısı ve yorgunluk kaybolabilir. Ancak büyüyen fetüsü taşıyabilmek için rahim genişler. Rahim genişledikçe bağırsaklara baskı yaparak gebelikte gaz sıkışması ve ağrıya yol açabilir. Ayrıca anne adayının diyetinde gaz yapan besinler de hamilelikte midede gaz ve bağırsaklarda şişkinliğe katkıda bulunabilir. ²

Hamilelik döneminde adet görülmese de belirgin adet semptomlarından biri olan kramplar yaşanmaya devam edebilir. Rahim kaslarının esnemesi özellikle birinci ve ikinci trimesterda hamilelikte karın ağrısı yaşanmasına neden olabilir. Ancak gebelikte yaşanan karın ağrısının apandisit, preeklampsi, düşük gibi ciddi nedenleri de olabilir. Karın ve mide bölgesinde şiddetli ağrı, idrar yaparken ağrı hissi, kasılmalar, aşırı ve sürekli baş ağrısı, ateş, kanama, görüş bulanıklığı gibi durumlarda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmak hem bebeğin hem de annenin hayatı açısından oldukça önemlidir. ³

Hamilelikte Gaz Sancısının Belirtileri

Hamilelik döneminde aşırı gaz; karın, sırt ve göğüs kısmında bıçak saplanmasına benzer bir ağrıya neden olabilir. Ancak gaz sıkışması belirtileri sindirim sistemi sorunlarının yanı sıra ciddi bir hastalığın da habercisi olabilir.² Hamilelikte gaz sancısı belirtileri aşağıdakileri kapsayabilir:

Kabızlık

Gebeliğin en yaygın komplikasyonlarından biri olan kabızlık, hamilelikte gaz problemi başta olmak üzere şişkinlik, hazımsızlık ve karın ağrısı gibi semptomlara yol açabilir. Bağırsak hareketlerinde yavaşlama, dışkının normalden daha sert ve topaklı olmasına neden olarak gaz sancısı yaratabilir.²

Irritabl Bağırsak Sendromu

İrritabl bağırsak sendromu, hamilelik döneminde kötüye gidebilen ve kişide kabızlık ya da ishal gibi sindirim problemlerine yol açabilen tıbbi bir durumdur. Karın krampları, şişkinlik, gaz gibi diğer semptomlara da yol açan irritabl bağırsak sendromu hamilelikte gaz sancısı belirtileri arasındadır.²

Diğer Belirtiler

Gebelik sürecinde özellikle sindirim sistemindeki değişiklikler hamilelikte aşağıdaki gaz sancısı belirtilerine neden olabilir:

• İshal,
• Karın ağrısı, şişkinlik, kramplar,
• Mide bulantısı ve/veya kusma, mide ekşimesi, mide de yanma hissi,
• Aniden gelişen ve uzun süren hıçkırık atakları,
• Mideden guruldama sesleri gelmesi,
• Hamilelikte gaz çıkarma işleminde zorlanma ya da gaz çıkışında artma,
• Sırt ve üst karında ağrı, 
• Besin tüketimi sonrası hazımsızlık hissi, hazımsızlığa bağlı gelişen nefes darlığı ve göğüs bölgesinde basınç ve ağrı hissi, 
• İştahta artma ya da azalma,
• Kramplar,
• Kilo artışı ya da kilo kaybı,
• Karın iç basıncında artışa bağlı rahatsızlık hissi.^{4 5}

Hamilelikte Gaz Sancısına Ne İyi Gelir?

Hamilelikte gaz sancısını azaltmak için aşağıdaki önerileri dikkate alabilirsiniz:

• Sırt üstü uzanıp bacaklarınızdan birini havaya kaldırabilirsiniz. Dizlerden birini büküp bacağı havaya kaldırmak sıkışan gazın çıkmasını kolaylaştırarak rahatlama sağlayabilir. Sırt üstü yatmakta zorlanır ya da acı çekerseniz yan tarafa doğru uzanabilirsiniz.¹
• Sırt üstü ya da yan tarafa uzanarak derin ve yavaş nefes almayı deneyebilirsiniz. Derin nefesler bağırsak hareketlerinin artmasına yardımcı olarak sıkışan gazın atılmasını destekleyebilir. Böylece karın bölgesinde gazdan kaynaklı şişkinlik ve ağrı hafifleyebilir. ¹
• Karın bölgesi üzerinde baskı yapan dar kıyafetler yerine bol kıyafetler tercih ederek baskıyı azaltabilir, bağırsakların daha rahat hareket etmesini destekleyerek sindirimi kolaylaştırabilirsiniz. Bağırsakların rahatlaması biriken gazın atılmasını kolaylaştırarak şişkinliğin ve gaz sancısının azaltılmasına katkıda bulunabilir. ¹
• Sigara içmek ya da sakız çiğnemek, ekstra hava yutmanıza neden olarak bağırsaklara gaz birikmesine ve karın ağrısına yol açabilir. Bebeğin gelişiminin önlenmesinde önemli rol oynayan sigarayı gebelik dönemi boyunca kesinlikle içmemelisiniz.¹
• Stres, sindirim sistemi başta olmak üzere tüm vücut hücrelerini olumsuz etkiler. Aşırı stres durumunda bağırsak hareketleri yavaşlayabilir ve bir miktar gazın dışarı çıkması engellenebilir. Bu durum hamilelikte gaz sıkışması ve ağrıya yol açabilir. Stresi azaltmak için açık havada yürüyüşler yapabilir, yoga ve meditasyon kurslarına gidebilir ve gerekirse profesyonel bir yardım alabilirsiniz. Stresi azaltarak kasların gevşemesine ve bağırsak hareketlerinin artmasına destek olabilir, gebelikte gaz sancısını hafifletebilirsiniz. ¹
• Hamilelikte gaz sancısının en önemli nedenlerinden biri kabızlıktır. Bol miktarda su içerek dışkı hacminin artmasına ve dışkının bağırsaklardan geçişine katkıda bulunabilirsiniz. Günde en az 8-10 bardak su içmeye özen göstermelisiniz.⁶
• Gebelikte gaz sancısı ve ağrı irritabl bağırsak sendromundan kaynaklanabilir. Bu durumda bağırsaklarda ağrıya neden olabilen früktoz içeren besinlerden uzak durmalısınız. Özellikle meyvelerde yüksek oranda bulunduğu için meyveleri diyetinizden çıkarabilir, hazır meyve suyu ve früktoz içeren besinlerden kaçınabilirsiniz. Ananas, portakal, üzüm ve kızılcık gibi früktoz oranı düşük meyveleri tercih edebilirsiniz. Buna ek olarak bağırsaklarda gaz birikmesine neden olan gazlı içecekleri keserek gaz sancısının hafiflemesine destek olabilirsiniz. ⁶
• Doktorunuza danışarak günlük fiziksel aktivitenizi artırmak amacıyla yürüyüş yapabilirsiniz. Günde en az 30 dakika yürümek hem fiziksel hem de duygusal anlamda formda kalmanız yardımcı olabilir. Aynı zamanda bağırsak hareketlerinin düzenlenmesini destekleyerek kabızlığın önlenmesine ve şişkinlik, hazımsızlık, gaz, ağrı gibi sindirim bozukluğu semptomlarının hafiflemesine katkıda bulunabilir. ⁶

Hamilelikte Gaz Sancısı Nasıl Önlenir?

Hamilelikte gaz sancısını önlemek için aşağıdaki ipuçlarını değerlendirebilirsiniz:

• Sindirim sisteminde gaz ve şişkinlik yaratabilecek gazlı içecekler, kızartmalar, aşırı tuzlu ve yağlı besinler, kuru baklagiller, süt ve süt ürünleri gibi besinleri doktorunuza danışarak diyetinizden çıkarabilirsiniz.^{1 6}
• İçecekleri içerken pipet kullanmaktan, sakız çiğnemekten uzak durarak ekstra hava yutmayı önleyebilir ve gaz probleminin önüne geçebilirsiniz.^{1 6}
• Uzun süre aç kalarak öğünlerde fazla miktarda yemek yemek hazımsızlığa ve sindirim sisteminde gaz problemine yol açabilir. Öğünlerinizi düzenli tüketmeye ve ara öğünler ile destekleyebilirsiniz.^{1 6}
• Besinleri iyice çiğneyerek midenin sindirimine yardımcı olabilirsiniz.
• Bağırsak hareketlerinin hızlanmasına ve sindirimin düzenlenmesine yardımcı yüksek lif içeriğine sahip besinleri diyetinize ekleyebilirsiniz. Kuru erik, incir, taze sebze ve meyveler ile beslenme programını destekleyebilirsiniz.^{1 6}

Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.